Fot. PureStockX

Ponad połowa absolwentów szkół ponadgimnazjalnych kształcących na kierunkach turystycznych, hotelarskich i gastronomicznych pracuje na stanowiskach pracy nie związanym z wykształceniem kierunkowym. Najczęstszymi przyczynami podjęcia pracy niezgodnej z przygotowaniem zawodowym jest brak możliwości podjęcia zatrudnienia (brak miejsc) w branży turystyczno-hotelarsko-gastronomicznej oraz okazja podjęcia atrakcyjne pracy w innej branży, wynika z raportu „Losy absolwentów szkół i uczelni kształcących kadry dla turystyki” opracowanego przez Ministerstwo Sportu i Turystyki na podstawie badania przeprowadzonego przez firmę IBC Group Central Europe Holding.  Wśród absolwentów podejmujących pracę w zawodzie aż 60 proc. pracuje w branży gastronomicznej. Wśród absolwentów podejmujących pracę niezgodną z przygotowaniem zawodowym, w porównaniu do lat ubiegłych, wzrosła liczba osób, które jako przyczynę braku pracy podają niemożność jej znalezienia. Nadal w tej grupie respondentów dominują ci, którzy pragną kontynuować naukę i jest to bezpośrednia przyczyna niepodejmowania zatrudnienia. W wykonywanej pracy umiejętności zdobyte w trakcie nauki w pełni (28,2 proc.) wykorzystuje zaledwie co trzeci badany absolwent, natomiast częściowo 12  proc. respondentów. Warto podkreślić ,że znaczna część ankietowanych osób nie pracuje, a pozostała część (30,2 proc.) nie wykorzystuje zdobytych umiejętności. Wśród zdobytych umiejętności praktycznych dominują przede wszystkim umiejętności miękkie związane z obsługą klienta oraz zależności od zawodu kompetencje zawodowe (kulinarne, obsługa hotelowa, podawanie do stołu). Widoczny jest niski poziom umiejętności uniwersalnych takich jako obsługa komputera czy znajomość języków obcych. Potwierdza się tendencja z lat 2003 i 2007 związana ze wzrostem znajomości języka angielskiego wśród absolwentów. Ujawnia się także spadek zainteresowaniem językami romańskimi (j. francuski, j. włoski). Wśród absolwentów szkół wyższych o kierunkach turystycznych dominują absolwenci szkół niepublicznych – 94 proc., którzy studiowali w rybie niestacjonarnym – 70,2 proc. Od 2003 roku systematycznie wzrasta liczba absolwentów szkół ponadgimnazjalnych kontynuujących naukę. W porównaniu do 2007 roku nastąpił wzrost o 6,1 punktu proc. Należy zwrócić uwagę, że trend ten może być związany z obserwowalnym wzrostem liczby nie pracujących absolwentów, którzy w 2010 stanowili blisko połowę (40,2 proc.)ogółu badanych. Naukę kontynuowano przede wszystkim w szkołach lub uczelniach publicznych w trybie zaocznym (niestacjonarnym).Prawdopodobnie jest to konsekwencja zmiany struktury ofert kierunkowych w uczelniach publicznych oraz rezultat ogólnej zmiany w sektorze edukacyjnym w Polsce (trendy depopulacyjne kandydatów na studia)oraz z możliwością godzenia nauki z pracą zawodową. Wśród przyczyn kontynuacji edukacji zwiększył się znacząco odsetek absolwentów motywowanych osobistymi zainteresowaniami. Utrzymuje się tendencja zmiany profilu kształcenia zaobserwowana w latach 2003 i 2007. Motywem przewodnim zmiany profilu kształcenia jest nadal pragnie nie poszerzenia kwalifikacji, zdobycie dwóch zawodów oraz zmiana zainteresowań. Najczęściej wybieranym kierunkiem studiów nie związanych z dotychczasowym profilem studiów jest pedagogika. Wśród badanych ujawniło się skrajne rozproszenie decyzji o wyborze kierunku studiów. W kategorii „inne” dominowały pojedyncze wskazaniana ponad 30 kierunków, w tym archiwistyka, dietetyka, filologia angielska, filologia bałkańska, inżynieria środowiskowa, europeistyka, logistyka, logopedia, medycyna, itd. Przeważają studia licencjackie (I stopień), które ma ukończone 82 proc. respondentów. Studia magisterskie (jednolite oraz uzupełniające, czyli II stopnia) posiada 18 proc. respondentów. Charakterystyczne, że wśród specjalizacji ukończonych studiów dominuje specjalizacja „inne”, czyli niekoniecznie bezpośrednio związana z wykonywaniem zawodu. Spośród „kierunkowych” specjalizacji najbardziej popularna jest hotelarstwo i gastronomia”, którą ukończyło 23,6 proc. respondentów badania „Losy absolwentów szkół i uczelni kształcących kadry dla turystyki”.
Raport kończy lista dziesięciu rekomendacji:
1.  Promowanie wśród pracodawców kompletnej i rzetelnej informacji na temat zewnętrznych egzaminów zawodowych potwierdzających kwalifikacje zawodwe.
2.  Położenie jeszcze większego nacisku na poziom zajęć praktycznych we wszystkich placówkach edukacyjnych kształcących kadry dla gospodarki turystycznej.
3.  Zobligowanie szkół ponadgimnazjalnych do rzetelnego przeprowadzania i nadzorowania praktyk zawodowych.
4.  Powtórne rozpatrzenie możliwości uruchomienia kolejnego kierunku studiów – gospodarka turystyczna.
5.  Opracowanie projektu wyższych studiów I stopnia dla absolwentów szkół ponadgimnazjalnych, którzy ukończyli zawody gastronomiczne.
6.  Zintensyfikowanie działań ukierunkowanych na organizowanie doskonalenia i dokształcenia zawodowego.
7.  Skoncentrowanie systemu monitoringu i standaryzacji programów dydaktycznych na zewnętrznych egzaminach potwierdzających kwalifikacje zawodowe, tak, aby stały się rzeczywistym atutem dla pracodawców przy zatrudnianiu.
8.  Opracowanie procedur stałego monitorowania programów nauczania w celu zachowania standardów kształcenia bazujących na identyfikacji potrzeb rynku pracy.
9.  Nostryfikacja i wystandaryzowanie egzaminów zawodowych z egzaminami uznawanymi w Unii Europejskiej.
10.  Ukierunkowanie działań w szkołach przygotowujących kadry dla branży turystycznej na taki model zajęć praktycznych, aby stał się nieustającym procesem dostosowującym się do zmieniających się oczekiwań rynku pracy.
Oprac. na podst. Raportu z badania „Losy absolwentów szkół i uczelni kształcących kadry dla turystyki”, zamówionego przez Ministerstwo Sportu i Turystyki w firmie IBC Group Central Europe Holding.
Raport dostępny jest na stronie MSiT pod linkiem: http://msport.gov.pl/aktualnosci-turystyka/1840-Praca-badawcza-Losy-absolwentow-szkol-i-uczelni-ksztalcacych-kadry-dla-turystyki-?retpag=/turystyka/