Fot. Tokyo Midtown Management Co., Ltd./©JNTO

Bezpośrednio po trzęsieniu ziemi, w okresie od 12 marca do 30 kwietnia, liczba turystów odwiedzających Japonię spadła o 73 proc. w porównaniu do analogicznego okresu roku 2010. Tak duże wyhamowanie ruchu międzynarodowego, w połączeniu z ograniczeniem podróży krajowych, zadecydowało o 38-proc. spadku przychodów na jeden dostępny pokój (RevPAR), jaki odnotowały hotele w Tokio, informuje raport „Japan’s Hotel Market After The Quake”, przygotowany przez Jones Lang LaSalle Hotels. Autor, Tomohiko Sawayanagi, dyrektor zarządzający japońskiego oddziału JJLH, podkreśla, że sytuacja w Japonii zmienia się z dnia na dzień, co należy wziąć pod uwagę - raport jest aktualizowany na 25 kwietnia.
Straty
Suma strat materialnych spowodowanych trzęsieniem ziemi i tsunami, które to klęski żywiołowe nawiedziły Japonię 11 marca szacowana jest równowartość 190-300 mld USD. Liczba osób zabitych lub zaginionych szacowana jest na ponad 28 tys., kolejne 140 tys. mieszkańców Japonii przebywa w 2,3 tys. schronisk przygotowanych przez władze. Tsunami uszkodziło elektrownie atomowe w prefekturze Fukushima i do tej pory prowadzone są próby zapanowania nad ich reaktorami. Kataklizm zadecyduje też o zerowym wzroście PKB w roku 2011. Jednak przyszły rok budżetowy (2012)może okazać się dla japońskiej gospodarki bardzo dobry w wyniku ożywienia inwestycyjnego związanego z usuwaniem strat. Po atakach terrorystycznych z 11 września 2001 roku, hotelom w Nowym Jorku zajęło trzy lata osiągnięcie poziomu RevPAR z roku 2000. Jeśli Japonia szybko zajmie się problemem promieniowania z uszkodzonej elektrowni, to wyniki hoteli o wiele szybciej powrócą od stanu sprzed kataklizmu, podkreśla Sawayanagi. Autor przewiduje, że podstawowe wskaźniki japońskiego hotelarstwa powrócą do poziomu z roku 2010, najprawdopodobniej w pierwszej połowie roku 2013. 
Turystyka
W marcu liczba turystów zagranicznych odiwedzajacych Japonię wyniosła 352,8 tys. i była mniejsza o 50,3 proc. w stosunku do marca 2010 r. Do 11 marca, tj. do dnia kataklizmu liczba turystów była wyższa o 4 proc. niż rok wcześniej, jednak ostatecznie, w pozostałej części miesiąca odnotowała rekordowy spadek o 73 proc. w stosunku do marca 2010 r. Inna japońska organizacja turystyczna - Japan Tourism Agency, poinformowała, że liczba krajowych podróżnych, mimo tradycyjnej wiosennej przerwy na uczelniach, w czwartym tygodniu marca spadła o 25-40 proc. w porównaniu z pierwszym tygodniem miesiąca. W kwietniu i maju spadek podróży krajowych ma się utrzymać na poziomie 20-45 proc.
Hotele w Tokio
W ciągu pierwszego miesiąca po 11 marca 2011 r. hotele w Japonii, niezależnie od lokalizacji, odnotowały spadek wykorzystania pokoi. Podstawową przyczyną było anulowanie większości rezerwacji przez gości zagranicznych, co uderzyło przede wszystkim w hotele międzynarodowych marek w Tokio. Z powodu zakłóceń w systemie komunikacyjnym – przede wszystkim drogowym: koleje i autostrady – znacznie spadła liczba podróży krajowych.  Wielu turystów przede wszystkim krajowych, ale i zagranicznych, ze względu na sytuację zrezygnowało z wyjazdów w celach turystyczno-rekreacyjnych. W efekcie hotele w Tokio, świadczące pełny zakres usług, odnotowały 38-proc. spadek RevPAR.
O ile hotele w stolicy odnotowują gorsze wyniki niż rok wcześniej, to hotele zlokalizowane w pobliżu strefy katastrofy odnotowują wysoki poziom zapełnienia. Np. w prefekturze Miyagi, jednej z trzech najbardziej dotkniętych żywiołem, mają wynoszące niemal 100-proc. wykorzystanie pokoi. Jest to związane z zakwaterowaniem pracowników pomocy społecznej, służb ratowniczych, a przede wszystkim osób, które straciły dach nad głową. Sytuacja taka ma się utrzymać do końca odbudowy ze zniszczeń.
Hotele w Osace
Natomiast w Osace, która jest mniej uzależniona od turystyki, hotele świadczące pełny zakres usług odnotowały 13 proc. wzrost. Wiele pokoi zostało zarezerwowanych przez międzynarodowe korporacje. Także wycieczko szkolne zmieniły cel z Tokyo Disney Resort na Universal Studios Japan w Osace. Wygląda na to, że po 25 kwietnia sytuacja zaczęła się poprawiać: większość krajów przestała ostrzegać przed podróżami do Japonii (poza strefą wokół elektrowni atomowej w Fukushima), udrożniono szlaki kolejowe i drogowe, powoli zmienia się też nastrój i nastawienie mieszkańców samej Japonii. O 8.00 rano, gdy ponownie otwierano Tokyo Disney Land w kolejce stało ok. 10 tys. osób. Najszybciej wróci do normy rynek biznesowy oraz sektor MICE, ponieważ wiele imprez i podróży zaplanowano już dawno i po unormowaniu się sytuacji, nie będą one odwołane. Stosunkowo mało ucierpiał też rynek przyjęć weselnych. Nie zmienia to faktu, że spadek wykorzystania miejsc ma wpływ na stawki za pokój, które trudno podwyższać, przy niskim poziomie obłożenia.
Prognozy
Wykorzystanie pokoi w hotelach świadczących pełny zakres usług wTokio po 15 kwietnia waha się od 10-40 proc. i powoli będzie rosło. Nie zmienia to faktu, że w ciągu najbliższych 12 miesięcy RevPAR będzie niższy o 20-30 proc. w porównaniu z poprzednim rokiem. Hotele w Tokio świadczące ograniczony zakres usług doświadczyły w marcu 27-proc. spadku RevPAR w porównaniu z marcem 2010 r., jednak ten segment szybciej wróci do normy. W ciągu następnych 12 miesięcy RevPAR będzie niższy o 10-15 proc. w porównaniu z ubiegłym rokiem. Inaczej będzie rozwijała się sytuacja w Osace. Już w kwietniu powinien on wrócić do poziomu z roku 2010, jednak w ciągu kolejnego roku RevPAR będzie niższy o 10-15 proc. w porównaniu z rokiem 2010. Natomiast tradycyjny rynek turystyczny na Okinawie stosunkowo szybko powróci do poziomu zbliżonego do normalności. W szycie sezonu przypadającym na lipiec i sierpień hotelarze oczekują wykorzystania pokoi na poziomie 80 proc. W ciągu kolejnych 12 miesięcy RevPAR może być niższy o 10-20 proc. niż w roku poprzednim. 
Zdjęcie: Centrum Tokio.